Kościół w Skułach

Jest zabytkiem II klasy, jedną z nielicznych drewnianych budowli na terenie Polski. Fundacja kościoła nastąpiła zapewne w XIV wieku, a wzmiankę o probosczu znajdujemy w 1443 r. W 1654 r. dobra skulskie nabyła Królowa Maria Ludwika i przekazała na własność Księżom Misjonarzom. Akt darowizny potwierdził w dniu 23 maja 1654 r. król Jan Kazimierz.

Obecny kościół pod wezwaniem Św. Apostołów Piotra i Pawła, jest kolejnym prawdopodobnie trzecim obiektem w tym miejscu. Pierwszy powstał staraniem Skulskich, następny w XVI w. (spalili go w 1656 r. Szwedzi). Obecny jest budowlą orientalną o zrębowej konstrukcji, wzmocnionej lisicami, zbudowaną na planie prostokąta staraniem kolatorów: Seweryna Skulskiego i księży Misjonarzy od Św. Krzyża w Warszawie. W latach 1774 – 1775 dobudowano zakrystię, a ściany wewnątrz obito płótnem. Na nim wymalowana została cenna iluzjonistyczna polichromia, przedstawiająca sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Jest to jedyna tego rodzaju osiemnastowieczna polichromia kościelna na płótnie, jaka powstała na Mazowszu (wg L. Herza). na suficie kościoła znajduje się obraz „Wniebowzięcia N.M.P.”, a w Prezbiterium „Ostatnia wieczerza” z 1895 r. pędzla Józefa Spornego z Nieszawy i Józefa Rutkowskiego. Z XVIII wieku pochodzą m.in. chrzcielnica barokowa, monstrancja, dwa ołtarze rokokowe, lichtarze na paschał i wyposażenie zakrystii. Kielich gładki fundacji Seweryna Skulskiego z roku 1684 został w 1786 r. odrestaurowany. Drewniana dzwonnica, wzniesiona w 1822 r. Na dawnym cmentarzu stoi zegar słoneczny z blatem marmurowym z XVIII wieku. Inicjatorem wielu prac remontowych przy kościele był ks. Marian Laskowski (wymieniono stare dźwigary, podłogę i szalunek, podniesiono zakrystię i prezbiterium o 30 cm., wyremontowano poddasze i częściowo organistówkę, miejsce stodoły zajął budynek murowany z siedzibą biblioteki i archiwum parafialnego, postawio nowe, drewniane płoty). Niezwykle cennym źródłem informacji o historii i ciekawych wydarzeniach z życia parafii są archiwa parafialne. Na terenie parafii w Skułach są dwa cmentarze grzebalne. „Stary” bliżej kościoła z 1826 r. i „w polu” nowy z 1865 r. na tym ostatnim spoczywają zwłoki ks. Adama Kamińskiego, proboszcza skulskiego w latach 1877 – 1881 a na „starym” cmentarzu leży ks. Adam Długokącki, kapłan zgromadzenia Misji (na płycie grobowca znajduje się napis: pobożny, gorliwy i dobrze zasłużony) i ksiądz Wincenty Goliszewski proboszcz w latach 1958 – 1960.

Do cmentarza „w polu” przylega cmentarz prawosławny, który utworzono dla przybyłych w XIX w. przesiedleńców z Rosji. Na terenie parafii jest 5 krzyży i 6 kapliczek.